Corona. Tot drie maanden geleden zou ik dit woord associëren met vakantie: een corona biertje drinken op het Coronado strand in Californië. Nu heeft corona een schaduw op ons geworpen en wordt geassocieerd met zelfisolatie en social distancing. De wereld zoals wij die kennen is voor altijd veranderd.  Hetzelfde geldt voor het onderwijs, dit is veranderd in een virtuele wereld.
Vanuit het perspectief van docenten wordt deze omslag positief ervaren.  We gebruiken onze telefoons, computers, tablets om interactie te creëren met onze studenten. Hoewel er eigenlijk in de manier van lesgeven niet veel is veranderd, want we gebruiken onze PowerPoint presentaties in blackboard of teams in plaats van het digibord. 
Echter, als dit alles voorbij is, zullen we nooit meer een excuus kunnen gebruiken dat iemands afwezigheid reden is tot studievertraging of niet op tijd kunnen aanleveren. De wereld van het onderwijs zal voor altijd veranderd zijn.
Vanuit het studenten perspectief gezien zou een student slechts een paar weken geleden niets anders hebben gewenst dan meer vrije tijd. Nu is er vrije tijd genoeg, er is geen werk voor studenten, ze kunnen niet weg om vrienden te zien, te feesten of te sporten.  Ze spreken elkaar alleen via FaceTime of WhatsApp en het hoogtepunt van de dag is het bezoek aan de supermarkt. 
De grootste uitdaging is nu enerzijds de verveling, niet vervallen in uitstelgedrag, omdat het steeds moeilijker wordt om op tijd uit bed te komen na een hele nacht Netflix-series te hebben gekeken. 
Maar het meest interessante aan deze ervaring is, dat het ons samen brengt.  Op een normale onderwijsdag zijn we erg druk met van klaslokaal naar klaslokaal te gaan en als dat klaar is gaan we naar huis.  Iedereen heeft een verschillend rooster en het is soms lastig om momenten te vinden om elkaar te spreken. 
Nu zijn er digitale borrels, virtuele teamvergaderingen, digitale bingo’s en helpen we elkaar waar we kunnen. 
Tegelijkertijd ervaren we ook de nadelen. Het valt voor veel mensen niet mee om de combinatie van thuiswerken, thuisoppas, thuisschooltje te combineren met elkaar. Ook wordt duidelijk waar de echte werkdruk ligt, namelijk op de onderwijswerkvloer.
Vanuit het perspectief van bestuurders ontstaat er veel tijd. Afspraken met externen worden veelal afgezegd of zijn even minder relevant. Voor het eerst kunnen bestuurders hun tijd besteden aan waar het echt om draait: het onderwijs als core business en dit met elkaar draaiende houden.
Directie en management moeten op dit moment alle zeilen bijzetten om alles zoveel mogelijk door te laten gaan.  Ook daar geldt, dat onderwijs alle prioriteit heeft. Toetsing en examinering hebben daarin veel aandacht, het zorgen dat ook praktijkonderwijs en stages zoveel mogelijk door kunnen gaan, maar ook zorgen dat de docenten overeind blijven. Het blijkt lastig communiceren nu alles met het scherm moet. Veel tijd voor leidinggevenden gaat nu zitten in communicatie tussen medewerkers en dat kost veel extra tijd, doordat er nu veel individueel gedaan moet worden.
Zoals in veel tijden van crisis worden er ook prachtige initiatieven ondernomen. Hieronder slechts een aantal voorbeelden:

• Zoals bij de IT Campus Rotterdam: Deze week levert zij 1600 Chromebooks aan kinderen van Rotterdamse Basisscholen die zelf geen laptop hebben en op deze wijze toch thuisonderwijs kunnen volgen. 
• Verder hebben zij een IT-campus supportteam met 60 vrijwilligers, in samenwerking met KPN, neergezet om het Rotterdamse online onderwijs hierbij te ondersteunen.
• Of het initiatief van de zorg en welzijn medewerkers van diverse ROC’s en Hogescholen, die naast hun onderwijstaak zelf als vrijwilliger aan de slag gaan in ziekenhuizen en ander zorg om zo extra handjes te kunnen leveren.  En daarbij ook alle praktijkmaterialen uit de praktijklokalen ter beschikking stellen aan de zorg.
• In de gemeente Den Haag in de wijk Escamp wordt er hard gewerkt door vrijwilligers en professionals, samen met studenten van de ROC Mondriaan en Haagse Hogeschool, in het kader van het Haags Sportkwartier om iedereen in beweging te krijgen. Een paar weken geleden opende deze groep hun eerste Sportieve Buurthuis Morgenstond. Nu ook daar de deuren gesloten zijn is er in no time een Digitaal Sportief Buurthuis gebouwd, waar iedereen terecht kan voor work-outs, sportieve challenges en andere digitale activiteiten. 

Ooit zullen de dingen weer “normaal’ worden, maar de impact van deze periode voor het onderwijs zal groot zijn. We kunnen de mogelijkheden van online onderwijs ook in het ‘gewone’ onderwijs veel meer benutten.  En wellicht nemen we hier ook in mee, dat we ons in het onderwijs veel met zaken bezighouden die er ‘minder’ toe doen.  En dat momenten van bezinning en reflectie uiteindelijk meer opleveren dan leven in de waan van alledag.

Désirée Simons, Partner De Roo